به گزارش شهرآرانیوز، «آبگوشت غذای لذیذی است»؛ شاید بچه دبستانیها وقتی این جمله را مینوشتند، دهانشان آب میافتاد و دوست داشتند جای «امین» و «اکرم» بودند و برای رسیدن ظهر جمعه و خوردن تلیت و گوشت کوبیده لحظه شماری میکردند، ولی فکرش را نمیکردند که روزی غذاهای فست فودی، «آبگوشت» را گوشه رینگ فراموشی بیندازند.
یک فقره آماری مربوط به دو سال پیش، نشان میدهد فقط در مشهد در هر ۱۸متر به طور میانگین یک واحد فست فود ایجاد شده است. این قصه فقط محدود به این شهر نیست که نتایج آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار هم با جمعیت آماری درخورتوجه (حدود ۶۰هزار خانوار) نشان میدهد که بیش از ۴۸درصد افراد در یک ماه، از فست فود و همچنین ۴۱درصد آنها از غذای بیرون استفاده کرده اند.
فست فودها درحال تصاحب سفرههای جهانند و جا دارد یادآوری کنیم که این موضوع، محدود به ایران نیست و بسیاری از کشورها با حذف خوراک سنتی از سبد غذایی شان مواجهند. در این شرایط آیا باید منتظر رخت بستن غذاهای سنتی از سفره جامعه ایرانی باشیم؟ آیا در ذائقه غذایی متولدان نسلهای اخیر، جایی برای غذای سنتی مانند آبگوشت باقی مانده است یا باید این غذا را درحال انقراض بنامیم؟
اصلا چه چیزی ذائقه غذایی ما را شکل میدهد و غذا چقدر به هویت ایرانی ما گره خورده است؟ دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیم غذایی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پاسخ به تعدادی از این سوالها به جام جم گفته است: «از تغییر فرهنگ گریزی نداریم و یکی از شاخههای مهم فرهنگی هم مربوط به فرهنگ غذایی است، اما هرکشوری که قدرت بیشتری دارد، توان غلبه فرهنگ غذایی اش بر کشورهای دیگر بیشتر است.
متاسفانه حالا ذائقه غربی در این حوزه، قدرت بیشتری دارد و باعث شده است الگوی غذایی به خصوص در بین نسل تازه ایران تغییر کند.» جعفریان معتقد است همان قدر که فناوری میتواند غذای ما را به سمتی ببرد که ارزش آن از چیزی که هست بیشتر شود، میتواند به سمت وسویی هم ببرد که از چیزی که هست، بسیار بدتر شود. او میگوید: «متاسفانه اغلب مواد غذایی که به شکل فست فود میبینیم، ارزش غذایی ناچیز و انرژی زیادی دارد که این به دلیل فوت وفن صنعتی است که قصد دارد ما را برده این غذاها کند.»
براساس آمار اتحادیه اغذیه فروشی ها، اقبال به غذاهای فست فودی نسبت به گذشته در ایران افزایش داشته است. با این رویه شاید تا چند سال دیگر از غذاهای سنتی ایرانی تنها یک نام باقی بماند و بس، اما چه چیزی ما را به سمت فست فودها سوق داده است و چه چیزی ذائقه غذایی ما را تشکیل میدهد؟ برای یافتن پاسخ این سوال، به گفتههای استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بسنده میکنیم. او معتقد است مولفههای بسیاری در شکل گیری ذائقه ما دخالت دارد. اما یکی از مهمترین آ ن ها، الگوی غذایی مادر در دوران بارداری است که بسیار در تمایلات غذایی فرزندان تعیین کننده است، حتی مطالعات نشان میدهد که الگوهای غذایی مادربزرگ هم در این حوزه موثر است.
هرچند عوامل یادشده میتواند در تغییر ذائقه ایرانیان دخیل باشد، بد نیست در پایان به عامل قیمت زیاد برخی اقلام مانند گوشت هم اشاره کنیم؛ عاملی که به نظر نقش درخورتوجهی در کمرنگ شدن برخی غذاهای سنتی در سفره ایرانیان دارد.